Onderzoek jouw kwaliteiten, valkuilen, uitdagingen en allergieën via kernkwadranten
Ik werd laatst gevraagd om een workshop te gaan verzorgen voor een groep creatieve ZZP’ers. Ik kreeg daarbij het verzoek of ik een onderwerp zou willen bespreken waar de groep echt iets aan heeft en waar ze zelf mee aan de slag kunnen. Kernkwadranten! …was direct daarop mijn antwoord.
Het kernkwadrantenmodel is één van mijn favoriete tools als coach. Het kan beschouwd worden als hét basismodel voor persoonlijke ontwikkeling. Het is dan ook één van de meest gebruikte modellen in coaching, loopbaanbegeleiding en trainingen. En niet alleen voor creatieve ZZP’ers. Eigenlijk voor iedereen die zich persoonlijk wilt ontwikkelen.
Het model is bedacht en ontwikkelt door Daniel Ofman. Zijn boeken zijn inmiddels bestsellers en de aanverwante tools en trainingen vinden ook gretig aftrek.
Maar wat maakt het kernkwadrantenmodel zo goed inzetbaar? Wat kun je ermee? En wat levert het op?
Wat het oplevert
We beginnen met het laatste. Het levert namelijk ontzettend veel zelf inzichten op. Het model bestaat uit 4 onderdelen die elk als een poort tot persoonlijke ontwikkeling beschouwd kunnen worden. Het maakt bijvoorbeeld inzichtelijk waarom je het meest kunt leren van de mensen waar je je over het algemeen het meest aan stoort of zelfs verafschuwd. Tevens verbindt het je sterke kanten met je zwakke kanten en laat zien wat je grootste uitdagingen zijn. Het leidt uiteindelijk tot meer zelfkennis en meer zelfvertrouwen waardoor je kunt leven vanuit je eigen kracht.
Wat kun je ermee?
Het geeft o.a. handvatten om jezelf beter te profileren, je grenzen aan te geven en gerichtere keuzes te maken. Het wordt vaak gebruikt als iemand een te negatief zelfbeeld heeft of geen idee heeft welke talenten (kernkwaliteiten) hij/zij heeft. Maar het is ook zeer bruikbaar als iemand moeite heeft met het accepteren van bepaalde minder positieve kanten van zichzelf, die er meestal voor zorgen dat diegene in allerlei (werk of privé) situaties vastloopt als gevolg van zijn/haar relatie met anderen. Het maakt destructieve patronen zichtbaar en bespreekbaar wat weer resulteert in een bereidheid om je eigen rol te analyseren en er van te leren, aangezien deze direct gekoppeld worden aan je sterke kanten. En dat laat meteen zien waarom het zo goed inzetbaar is in zowel persoonlijke – als team coaching.
Hoe werkt het?
Het vergt wat oefening en verbale souplesse voor ons als coach of workshopleider zodra wij deze tool inzetten. Maar het resultaat mag er zijn. Ik leg hieronder beknopt uit wat de verschillende onderdelen zijn, hoe ze met elkaar in verbinding staan en hoe je er op speelse wijze mee aan de slag kunt gaan.
Het kernkwadrantenmodel bestaat uit 4 onderdelen welke ik hieronder kort bespreek: Kernkwaliteit, Valkuil, Uitdaging en Allergie.
De Kernkwaliteit:
Kernkwaliteiten zijn volgens bedenker Daniel Ofman de specifieke sterktes die iemand kenmerken. Hetgeen je ‘kleurt’ en daarmee uniek maakt. Het is echt onderdeel van jou, je deed het al als kind, hebt het dus van nature en ze zijn redelijk stabiel; als je deze kwaliteiten zou weghalen bij jou als persoon, dan zou men je niet meer herkennen. Het zijn tevens de positieve punten die een ander het eerst over je zal zeggen als hen ernaar gevraagd wordt. Enkele voorbeelden van kernkwaliteiten zijn daadkracht, zorgzaamheid, zorgvuldigheid, invoelingsvermogen en ordelijkheid.
De Valkuil:
Je kernkwaliteiten hebben ook ‘scherpe randjes’ of een vervorming. Dan schiet je door in je eigen kernkwaliteit waardoor het een valkuil wordt. Je kunt dit zien als ‘teveel van het goede’. De kwaliteit wordt dan een zwakte. Iemand die bijvoorbeeld behulpzaam is wordt dan bemoeizuchtig. Of: Je bent daadkrachtig en schiet door in drammerigheid. Het zijn juist deze vervormingen van persoonlijke eigenschappen die tot op zekere hoogte wél aanpasbaar zijn. Door ze via het kernkwadrantenmodel in kaart te brengen word je je bewust van je eigen valkuilen.
De Uitdaging:
Daarnaast brengen kernkwadranten nog een aantal eigenschappen in kaart, die allemaal op een eenvoudige en elegante manier zichtbaar met elkaar verbonden zijn. Want naast de valkuil is er de uitdaging van de kernkwaliteit; het positief tegenovergestelde van de valkuil. Door de uitdaging te ontwikkelen kun je namelijk voorkomen dat je in je valkuil schiet. Geduld zorgt er bijvoorbeeld voor dat je niet in de valkuil van drammerigheid valt. Het gaat hierbij om het vinden van de juiste balans tussen je kernkwaliteit en je uitdaging. Dat betekent dus niet dat je minder daadkrachtig moet worden (om te voorkomen dat je drammerig wordt), maar geduldige daadkracht leert ontwikkelen. En dat kan oprecht een uitdaging zijn!
De Allergie:
Vaak zijn valkuil en uitdaging de bron van conflicten en spanningen die je met je omgeving hebt. Dit heeft grotendeels met je uitdaging te maken. De doorsneemens is namelijk allergisch voor te veel van zijn uitdaging. Vooral als men die tegenkomt in een ander persoon. De daadkrachtige persoon zal bijvoorbeeld zwaar geïrriteerd raken wanneer hij/zij via een ander geconfronteerd wordt met passiviteit, omdat passiviteit te veel van zijn/haar uitdaging (= geduld) is. En des te meer iemand met zijn/haar eigen allergie wordt geconfronteerd, des te groter de kans is dat deze persoon in zijn eigen valkuil schiet. Dat betekent dat niet de valkuil, maar juist de allergie je het meest kwetsbaar maakt!
Kernkwadranten zijn uitermate geschikt om je conflicten met anderen te analyseren; je leert namelijk het meest van gedrag waar je allergisch voor bent.
De verbinding tussen al deze onderdelen is als volgt:
Je valkuil is de doorschieter (teveel van het goede) van je kernkwaliteit. De uitdaging is het positief tegenovergestelde van je valkuil. Je allergie is de doorschieter van de uitdaging. En je kernkwaliteit is het positief tegenovergestelde van je allergie.
Hieronder zie je het model uitwerkt.
En nu hetzelfde model, met daadkracht als kernkwaliteit
Client Lenny herkent zich volledig in deze kernkwadrant. Wat betekent dat voor Lenny?
Lenny is daadkrachtig en dat is hij altijd al geweest. Iets wat de mensen zijn directe omgeving ook beamen. Maar soms kan hij een beetje drammerig overkomen, dan schiet hij door in zijn daadkracht. Dat gebeurt meestal zodra hij een vorm van passiviteit ervaart. Zijn vriendin zegt dan ook regelmatig tegen hem: “Lenny, doe niet zo pusherig, rustig blijven en even geduldig afwachten.” Lenny accepteert dat nu steeds vaker. Hij merkt dat hij er kalmer van wordt en zijn doelen vaak sneller, zonder teveel tegenwerking, gerealiseerd worden.
Aan de slag met je eigen kernkwadrant
Het mooie van dit model is dat je het kwadrant vanuit alle vier de onderdelen (kernkwaliteit, valkuil, uitdaging en allergie) kan opbouwen. Bijvoorbeeld door kernkwaliteit als ingang te gebruiken en daaruit de valkuil af te leiden.
De meeste mensen vinden het echter lastig om direct hun kernkwaliteit en uitdaging te benoemen. Het is vaak veel eenvoudiger om vanuit je valkuil of allergie te werken. Die kennen we vaak wel van onszelf. En anders weten de mensen in je directe omgeving ze heel goed te benoemen 🙂 Geloof mij maar!
Mocht je daarentegen toch vastlopen in het vinden van een ingang om je eigen kernkwadrant op te bouwen, dan kan de volgende slide uit de presentatie van onze workshop ‘Brouw je identiteit’ met de zogenaamde ‘check vragen’ je hierbij helpen.
The english super core quadrant can be found here
Hieronder zie je nog een paar voorbeelden van gesloten kernkwadranten ter inspiratie:
| Kernkwaliteit | Valkuil | Uitdaging | Allergie |
| Flexibiliteit | Wispelturigheid | Standvastigheid | Star |
| Inlevingsvermogen | Opoffering | Loslaten | Nonchalance |
| Bescheiden | Onzichtbaar | Profileren | Arrogant |
Er zijn diverse lijsten en overzichten te vinden met uitgewerkte kernkwadranten, voorbeelden en veel voorkomende combinaties. Maar het blijft toch het mooist om ze bij jezelf te ontdekken, te onderzoeken en er een kernkwadrant van te maken.
Wat leer je hier uit?
Je allergie is je ware leermeester; waar je allergisch voor bent bij een ander, is te veel van iets goeds dat jij zelf juist nodig hebt. Ga daarom niet direct weg bij een leidinggevende, medewerker, collega, klant of zelfs je levenspartner die in je allergie zit of jou iets verwijt. Onderzoek eerst wat het over jezelf zegt en wat je van de ander zou kunnen leren. Het levert namelijk ontzettend veel inzichten op.
Wat leren we nog meer:
- Zodra we geconfronteerd worden met onze allergie schieten we vaak in onze valkuil.
- Jouw allergie is vaak de doorschieter (valkuil) van de kernkwaliteit van de ander. Kan de ander jou wellicht helpen je uitdaging beter te ontwikkelen? Het kan zelfs zo zijn dat jullie elkaar namelijk heel goed aanvullen! Openheid en acceptatie zijn hierin de sleutel tot succes.
- Je valkuil is teveel van iets goeds. Er ligt dus iets positiefs en moois aan ten grondslag.
- Het ontwikkelen van je uitdaging en omarmen van je kernkwaliteit zorgt voor balans en kracht.
- Je allergie kun je ook als voelsprieten inzetten. En dat kan soms best handig zijn. Als je als kernkwaliteit bijvoorbeeld secuur bent, dan zal je vanuit je allergie de eerste zijn die onachtzaamheid of gesjoemel zal opmerken. Het is op dat moment belangrijk om niet in je valkuil te schieten. Vooral als blijkt dat je op dat moment de enige bent die het in de gaten heeft.
- De inzichten die je vanuit een kernkwadrant krijgt kun je perfect inzetten tijdens een sollicitatiegesprek. We oefenen dit dan ook vaak tijdens onze coaching sessies.
- Door deze zelfinzichten krijg je meer zelfvertrouwen. Je kunt daardoor beter met spanningen omgaan en kunt vervelende situaties veel beter inschatten en sturen.
- De uitdaging is niet altijd eenvoudig. Vandaar de gebruikte term. De vragen die je jezelf kunt stellen zijn: Wat heb ik nodig om mijn uitdaging aan te gaan? Wie kan mij daarbij helpen of ondersteunen? Je hoeft het namelijk niet allemaal alleen te doen.
Bovenstaande is een beknopte uitleg van het bekende kernkwadranten model. Tijdens coaching gaan we nog een aantal lagen dieper. Het komt namelijk nog wel eens voor dat vaardigheden en waarden verward worden met kernkwaliteiten. Maar bovenstaande helpt je een heel eind op weg om er spelenderwijs mee aan de slag te gaan en je eigen kernkwadranten te maken.
“Het creëren van je eigen kernkwadranten kan een enorm inzicht geven in jezelf en je uitdagingen in het leven. Wanneer het wordt uitgelegd tijdens onze coaching- en/of workshops, resulteert dit meestal in verschillende ‘Aha!’ Momenten. Ik gebruik het vaak zelf, wat me nog steeds waardevolle inzichten geeft elke keer dat ik ermee speel, en het vermogen om mijn eigen uitdagingen te identificeren, eraan te werken en dit naar anderen kunnen communiceren.”
– Dennis
Probeer het! Het zal je verbazen.
Ik ben ontzettend benieuwd wat je van dit artikel vindt! Ik moet het tenslotte nog gaan uitleggen en presenteren voor een grote groep mensen. Mijn grootste valkuil is namelijk dat ik vaak te veel wil geven en daardoor mensen overspoel met informatie. Zou jij mijn kernkwaliteit en/of uitdaging kunnen benoemen? Ik lees het graag in de comments!
Dennis Beentjes | De Mindbrouwerij
Aanvullende links
Daniel Ofman, een bijzondere man: https://www.managementboek.nl/auteur/388/daniel-ofman#interviews
Lees verder: http://www.carrieretijger.nl/functioneren/ontwikkelen/persoonlijkheidsmodellen/kernkwaliteiten
Een video die het hele kernkwadranten model mooi weergeeft: Youtube video
Het kernkwadrant is ontwikkeld door Daniel Ofman en is een gedeponeerd handelskeurmerk. Meer weten over het kernkwadrant? Bekijk de website van Core Quality.
English version: List from pitfall to quality
Lijst van valkuilen naar kwaliteiten (Nederlandstalig)
The Super Core Quadrant (English)
Download de PDF om zelf je kernkwadrant in te vullen
English version: Download the PDF to create your own core quadrant.
Wat zijn jouw waarden? Lees verder in het blog van Janneke
Tekst & illustraties: Dennis Beentjes