Een vol hoofd

Mijn mailbox zit helemaal vol, mijn computer geeft continu aan dat de harddisk aandacht nodig heeft en op mijn Things To Do lijst staan 40 items waarvan er een aantal prio zijn. En oh ja, het lijstje van gisteren heb ik niet volledig kunnen afvinken omdat er een aantal onverwachte dingen tussen kwamen. Klinkt bijna hopeloos. En toch, toch heb ik ergens in mijn brein het idee dat het allemaal gaat lukken. Dat er een magisch moment gaat komen waarbij alles afgewerkt zal zijn.

Dit was voor mij eerder regel dan uitzondering. En zodra dit gebeurde dan zag ik op dat moment ook even geen uitweg. Ik kwam in een soort mentale mist terecht, waarin ik het liefst even wilde verstoppen, weg van al die chaos en hoopte dat bijvoorbeeld Facebook mij wat verlichting zou geven. Soms lukte dat, maar over het algemeen bracht het geen uitkomst. Het was meer een soort vlucht, het bekende uitstelgedrag.

Stress en keuzes maken

Mocht bovenstaande scenario herkenbaar voor je zijn, dan herken je ook vast de stress die het veroorzaakt. Die stress wordt bij mij vooral veroorzaakt door de gedachten die ik dan heb, het oordeel over mezelf. Ik geef hoofdzakelijk mijzelf de schuld (ik kan dit gewoon niet, ik moet veel meer focus hebben, waarom doe ik dit toch elke keer weer, ik maak er een zooitje van etc..) of plaats mijzelf in een slachtofferrol (waarom valt iedereen mij lastig, ik moet het allemaal zelf doen, ik heb gewoon geen tijd, etc…).

Het interessante is dat juist die stress ervoor zorgt dat je geen uitweg of oplossing vindt. Het ‘druk, druk, druk’ gevoel is de rode vlag. Onderzoek toont ons dat die stress een deel van ons brein, welke onze wilskracht en creatieve denkvermogen stimuleert, volledig lam legt. What’s new zou je bijna zeggen.

We hebben het gewoon veel te druk

Maar laten we even de realiteit bekijken. Het leven vraagt best veel van ons, waardoor we vaak het gevoel hebben dat we achter de feiten aanlopen. We kunnen het simpelweg allemaal niet meer bijhouden. Onderzoek heeft aangetoond dat we in vergelijking met 30 jaar geleden, 5 keer meer informatie tot ons krijgen. Dat is te vergelijken met ruim 170 kranten. Dit is dus terecht een ‘information overload’. Ondanks dit gegeven geloven we oprecht dat we het allemaal kunnen verwerken door nog meer te gaan multitasken. En het mag geen verrassing meer zijn dat multitasken absoluut een illusie is. Het brein kan dat simpelweg niet. Toch doen we hard ons best om dit te realiseren of worden we gedwongen het te doen. Met als gevolg dat onze aandacht volledig versnipperd is, waardoor we letterlijk maar een aantal seconden tot minuten aan een bepaalde taak kunnen wijden. En het continu switchen van onze aandacht en/of taak vergt ontzettend veel brainpower. Het kost ons bijvoorbeeld zo’n 15 minuten om de volledige aandacht weer terug te krijgen na een switch. Denk daar eens over na met al die Whatappjes, messenger berichten, mentions, emails, notifications, sms-jes, Insta’s…en af en toe een telefoontje.

Keuzes maken

Door die grote hoeveelheid informatie worden we ook gedwongen om meer keuzes te maken. En voor elke keuze of beslissing die we moeten maken, gebruiken we brainpower in de vorm van glucose. Het interessante hiervan is dat het niet uitmaakt of je ’s ochtends een keuze moet maken tussen je groene of rode jurk/overhemd of dat je bezig bent met het strategische plan voor je bedrijf of loopbaan, ze gebruiken beiden brainpower in de vorm van glucose. De crux zit hem in de beschikbaarheid, aangezien er namelijk maar een beperkte dagelijkse hoeveelheid is. Zaken als multitasken en stress zorgen ervoor dat je brainpower sneller opraakt waardoor je in die bekende ‘mentale mist’ terecht komt. En die vlijmscherpe focus, je probleemoplossend- en creatief denkvermogen zijn dan, op het moment dat je ze juist het hardst nodig hebt, nagenoeg lam gelegd.

Brein efficientie

Wat kunnen we daaraan doen? De eerste stap die we kunnen zetten is door te beseffen dat ons brein ook zijn beperkingen heeft en dat we efficiënter moeten leren omgaan met dit fantastische orgaan. Tevens moeten we regelmatig onze brainpower opladen. Opladen, net als onze telefoon? Ja precies, ‘recharging the brain’!

Allereerst even een opsomming van de zaken die dus niet werken:

• Multitasken of het continu switchen van taak/aandacht door onderbrekingen
• Teveel keuzes kunnen/moeten maken
• Te lang doorwerken
• Negatieve gedachten die leiden tot stress
• Slaaptekort door stress en vice versa

Maar het begint met bewustwording. Ik ben mij ervan bewust geworden dat ik regelmatig vast kom te zitten en dat ik het voor een groot deel zelf in de hand heb. En vanuit die bewustwording en acceptatie ben ik een aantal zaken gaan realiseren, wat mij dan weer helpt om er op het moment dat ik er last van heb iets aan te kunnen doen. Ik deel graag de drie belangrijkste ideeën die mij helpen mijn brainpower efficiënter in te zetten:

1. Even ‘niets’ doen om op te laden. Eén van de standaard toestanden van ons brein is de dagdroom modus, waar we het brein de vrije loop laten. Je kunt het als een soort ‘reset’ zien waardoor er weer brainpower (in de vorm van glucose) wordt aangemaakt. En met niets doen bedoelen we ‘iets anders doen dan werken’. Handelingen als wandelen, lezen en mediteren doen het bijvoorbeeld erg goed, vooral als je even vastzit in je hoofd. Je brein resetten in de natuur blijkt volgens onderzoek nog beter te werken. Of probeer eens te ‘doodelen’! Juist dan krijg je vaak van die ‘aha’ momenten, bijvoorbeeld onder douche, tijdens het sporten of het boodschappen doen. En met ‘iets anders doen’ bedoelen ik niet je Facebook, Instagram of Youtube checken of emails lezen. Dat zorgt namelijk weer voor een heleboel (onbewuste) stress- en vooral keuzemomenten.
2. Productiviteit uurtjes inplannen. Het gaat hierbij om een aantal uurtjes waar je niet afgeleid wordt en niet in de verleiding komt om keuzes te moeten maken of beslissingen te nemen. Dus geen telefoon, geen toegang tot sociale media en zo min mogelijk onderbrekingen. Zorg ervoor dat je omgeving dit ook weet. Veel zeer succesvolle mensen kennen het belang hiervan, allemaal op hun eigen manier. Het boek ‘Dagelijkse rituelen’ heeft een schat aan voorbeelden van succesvolle mensen die hun meest briljante ideeën ook daadwerkelijk in praktijk brengen. En waar jij die briljante plannen gaat uitwerken is voor iedereen verschillend. Voor mij werkt het bijvoorbeeld ontzettend goed om het in een koffiebar te doen aangezien, op de koffiedame na, niemand mij daar stoort of onderbreekt. En je telefoon uitzetten of in een andere kamer leggen doet ook wonderen. Probeer het maar eens! (En mocht je daar moeite mee hebben, check dan de videolink hieronder).
3. Maak gebruik van het uitwendige brein. De kern zit hem hierin; ‘Geen zaken in je brein (geheugen) houden die daar niet horen.’ Einstein begreep dat als geen ander: “waarom zou ik mijn telefoonnummer uit mijn hoofd leren, het staat toch in het telefoonboek?”. Probeer dus niet alles onthouden of in je brein te ‘bewaren’ voor later. Alles wat je probeert te onthouden gebruikt namelijk een hoeveelheid brainpower. Maak gebruik van tools en handigheidjes die je daarbij kunnen helpen, waardoor er weer ruimte in je brein is voor productiviteit en creativiteit. Hang je paraplu bijvoorbeeld aan de voordeur als je weet dat het morgen gaat regenen, schrijf dingen op en/of maak lijstjes, leg ‘s avonds je kleding al klaar voor de volgende dag (minder keuzestress), gebruik tools als Evernote om alles uit je hoofd en in de cloud op te slaan, gebruik de Getting Things Done methode om overzicht te houden en je ‘next actions’ te bepalen. Maar het belangrijkste is: kijk vooral wat voor jou werkt! Probeer je keuzes juist af te kaderen of te vereenvoudigen. Zolang je het maar niet in je brein hoeft op te slaan.

The Organized Mind

De sleutel zit hem dus in het efficiënter om te leren gaan met je brein. Sommige zaken klinken wellicht onwennig, zoals je telefoon uitzetten, maar daar zijn ook verschillende handigheidjes voor. Daniel Levitin, professor in de Psychologie en Muziek en auteur van ‘The Organized Mind’ en ‘This is your brain on music’ gaf er bij de technologie reus Google een presentatie over. Check de Talks at Google video voor nog meer uitleg en handige tips.

Dus mijn tip: ga af en toe eens lekker dagdromen, kader je werk af en geef je brein voldoende ruimte.
Al met al zorgt het voor meer productiviteit, creativiteit en betere keuzes maken. Maar vooral meer geluk en tijd voor de meest belangrijke zaken in je leven.

 

Dennis Beentjes

Wat zijn jouw manieren om je brainpower op te laden?

 

Wil je er nog meer over weten, check dan even de links hieronder.

The Willpower (Youtube)
Thinking Straight in an Age of Information Overload (Youtube)
Zo kom je los van je smartphone – NRC